دلایلی همچون سهولت استفاده، کنترل‌های مناسب و عدم نیاز به بهینه‌سازی مداوم، از جمله مزایای کنسول‌های بازی نسبت به کامپیوترها محسوب می‌شود.
با وجود پیشرفت‌های چشمگیر کامپیوترها، کنسول‌های بازی توانسته‌اند جایگاه خود را در دل کاربران حفظ کنند. اما بااین حال، برخی از این کنسول‌ها به اندازه رقبای اصلی خود موفق ظاهر نشدند و به مرور زمان به فراموشی سپرده شده‌اند. کنسول‌هایی مانند 3DO و Wii U به دلیل شکست‌های تجاری‌شان کمتر در خاطره‌ها باقی مانده‌اند. اما در پس هر یک از این شکست‌ها، نکات مثبتی وجود داشته که آن‌ها را به نوعی ارزشمند کرده است. با گیماتک همراه باشید تا به بررسی این کنسول‌ها بپردازیم.
PlayStation TV
پلی‌استیشن تی‌وی تلاش سونی برای ورود به بازار میکروکنسول‌های رو به رشد آن زمان و همچنین تلاشی برای نجات پلی‌استیشن ویتا بود. این دستگاه با قیمت بسیار پایین‌تری عرضه شد و برای این طراحی شده بود که بازی‌های ویتا را به‌مانند یک کنسول خانگی اجرا کند. از نظر تئوری، این حرکت می‌توانست به نفع سونی باشد. با این وجود، پلی‌استیشن تی‌وی با مشکلاتی روبرو شد و در نهایت عملکردی بدتر از ویتا داشت. یکی از بزرگترین مشکلات آن عدم پشتیبانی از برنامه‌های استریمینگ محبوبی مانند یوتیوب و نتفلیکس بود. نبود این برنامه‌ها برای یک میکروکنسول نقطه ضعف بزرگی به حساب می‌آمد. اگر پلی‌استیشن تی‌وی امکان دسترسی به برنامه‌های استریمینگ را به همراه توانایی اجرای بازی‌های ویتا داشت، احتمالاً جذابیت بیشتری پیدا می‌کرد.
Ouya
اویا با راه‌اندازی کمپین کیک‌استارتر در سال ۲۰۱۲ به عنوان آینده بازی‌ها معرفی شد. اما پس از عرضه در سال ۲۰۱۳، هیجان اولیه به سرعت فروکش کرد. اویا یک میکروکنسول بود که سخت‌افزار آن بر اساس دستگاه‌های اندرویدی آن زمان ساخته شده بود. این ویژگی به نظر می‌رسید که به نفع اویا باشد، زیرا بسیاری از بازی‌های موبایلی به راحتی می‌توانستند برای این کنسول پورت شوند. با این حال، ترکیبی از عواملی مانند بازاریابی ضعیف و کمبود نرم‌افزارهای باکیفیت باعث شد تا اویا به سرعت از رقابت عقب بماند. اویا تعدادی بازی خوب داشت، از جمله Towerfall، و اگر چند سال بعد عرضه می‌شد، احتمالاً با حمایت بیشتری از سوی توسعه‌دهندگان روبرو می‌شد و موفق‌تر عمل می‌کرد.
Sega Saturn
سگا ساترن جانشین سگا جنسیس موفق و پیشگام کنسول سگا دریمکست بود. این کنسول توانایی‌های قابل توجهی داشت، از جمله پشتیبانی از فرمت‌های مختلف سی‌دی و حتی کتاب‌های الکترونیکی. سگا ساترن همچنین دارای بازی‌های قوی‌ای بود که شامل بازی‌های نقش‌آفرینی و پلتفرمرهای عالی بود و آن را به سیستمی ارزشمند برای بازی تبدیل کرده بود. اما بسیاری از آن بازی‌های برجسته به طور انحصاری در ژاپن موجود بودند و این موضوع باعث شد که سگا ساترن در بازارهای خارجی با بازی‌های کمتر ظاهر شود. مهم‌تر از همه، سگا ساترن هیچ بازی اصلی از سونیک نداشت و همین مسئله مانعی جدی برای موفقیت آن بود.
N-Gage
ان‌گیج تلاش نوکیا برای رقابت با نینتندو در بازار کنسول‌های دستی بود، به ویژه در برابر Game Boy Advance. این دستگاه به عنوان کنسول بازی و دستیار دیجیتال شخصی عمل می‌کرد و به نوعی نمونه اولیه یک گوشی هوشمند بود. اگر ان‌گیج چند سال بعد عرضه می‌شد، شاید می‌توانست با دستگاه‌هایی مانند آیفون رقابت کند. اما بدشانسی نوکیا این بود که ان‌گیج مجبور بود با Game Boy Advance و لیست بلند بالای بازی‌هایش رقابت کند. اگرچه ان‌گیج موفق به ایجاد خط تولید مناسبی از بازی‌ها شد، اما بسیاری از آن‌ها به دلیل زمان نامناسب عرضه، برجسته و موفق نبودند. اگر ان‌گیج حداقل پنج سال بعد عرضه می‌شد، می‌توانست همراه با موج دستگاه‌های اندرویدی به موفقیت بیشتری دست یابد.
Game.com
گیم‌کام یکی از تلاش‌های دهه ۹۰ برای رقابت با گیم‌بوی محبوب نینتندو بود. این کنسول که توسط Tiger Electronics توسعه یافت، یک کنسول کامل با صفحه لمسی نوآورانه و امکانات اولیه اینترنتی بود. اما تلاش‌های نوآورانه گیم‌کام به نوعی باعث سقوطش شد. گیم‌کام در واقع جلوتر از زمان خود بود و بسیاری از قابلیت‌های پیشرفته‌اش مورد استفاده قرار نگرفتند. اگرچه این کنسول پشتیبانی نرم‌افزاری مناسبی دریافت کرد و پورت‌هایی از بازی‌های محبوب دهه ۹۰ داشت، اما پتانسیل آن توسط سخت‌افزار محدودش متوقف شد. یک صفحه نمایش رنگی و با نور پس‌زمینه می‌توانست تفاوت بزرگی در موفقیت آن ایجاد کند.
Nintendo Virtual Boy
نینتندو ویرچوال بوی به عنوان یک کنسول واقعیت مجازی اولیه طراحی شده بود و گرافیک آن به گونه‌ای طراحی شده بود که تصاویر سه‌بعدی ایجاد کند. طراحی آن، که شبیه به هدست‌های واقعیت مجازی امروزی است، از این جهت بسیار جلوتر از زمان خود بود. اگر موفق‌تر می‌بود، می‌توانست به نینتندو ۲۰ سال برتری در دنیای واقعیت مجازی بدهد. ویرچوال بوی فاقد سر بند بود، گرافیک آن باعث سردرد می‌شد و از کمبود شدید بازی‌ها رنج می‌برد. این مشکلات باعث شد تا از نظر نینتندو شکست بزرگی باشد و به مرور کنار گذاشته شود. با وجود شکستش، ویرچوال بوی در چندین جنبه نوآورانه بود و شاید نینتندو بتواند در کنسول‌های آینده از برخی از ویژگی‌های آن الهام بگیرد.
Sega Game Gear
سگا گیم‌گیر یکی از جدی‌ترین رقبای گیم‌بوی نینتندو بود. سگا امیدوار بود با استفاده از شهرت بالای برند خود و ارائه بازی‌های محبوب به این دستگاه، سهمی در بازار کنسول‌های دستی به دست آورد. یکی از مزایای مهم گیم‌گیر، صفحه‌نمایش رنگی با نور پس‌زمینه بود که در مقابل نمایشگر سیاه‌وسفید و کم‌نور گیم‌بوی نینتندو بسیار برجسته بود. با اینکه گیم‌گیر نسبت به بسیاری از رقبای گیم‌بوی موفق‌تر عمل کرد، همچنان با مشکلاتی مواجه بود. مهم‌ترین مشکل آن عمر کوتاه باتری بود که تجربه بازی را محدود می‌کرد. اگر این کنسول با بهبود مصرف باتری و نیاز به باتری‌های کمتر بازطراحی می‌شد، می‌توانست عمر بیشتری داشته باشد.
Atari Jaguar
آتاری جگوار آخرین کنسول خانگی بزرگ آتاری بود که نشانه پایان تقریبا دو دهه نوآوری در صنعت بازی‌های ویدیویی بود. اگرچه جگوار برای آتاری کنسول ناموفقی نبود و دارای بازی‌های باکیفیت و گرافیک قابل توجهی بود، اما نتوانست موفقیت چشمگیری کسب کند و به تدریج کنار رفت. جگوار سه سال قبل از نینتندو ۶۴ به عنوان کنسول ۶۴ بیتی معرفی شد. توسعه‌دهندگان نیز با سخت‌افزار پیچیده این سیستم به مشکل برخوردند و این باعث شد که برخی از بازی‌ها نتوانند از پتانسیل کامل آن استفاده کنند. این مسئله با توجه به کیفیت بازی‌هایی که جگوار ارائه کرد، واقعا تأسف‌بار بود.
Atari Lynx
آتاری لینکس یکی از آخرین کنسول‌های بزرگ آتاری و تنها کنسول دستی قابل توجه آن بود. این دستگاه نسبت به رقیب اصلی خود، گیم‌بوی نینتندو، مزایای متعددی داشت. مدل اول آن دارای صفحه نمایش رنگی بود و مدل دوم آن از صفحه نمایش با نور پس‌زمینه بهره می‌برد که هر دو بهبودهای قابل توجهی نسبت به نمایشگر گیم‌بوی بودند. همچنین لینکس دارای مجموعه‌ای قوی از بازی‌ها بود، از جمله Chip’s Challenge که یکی از بازی‌های برجسته عرضه‌شده در کنار این دستگاه بود. مشکل اصلی آتاری لینکس این بود که با وجود داشتن چندین بازی خوب، در مجموع بازی‌های زیادی نداشت. کمی پس از عرضه این دستگاه، سگا گیم‌گیر وارد بازار شد و به سرعت لینکس را کنار زد. گیم‌گیر بسیاری از مزایای مشابه مانند صفحه‌نمایش رنگی داشت، با این تفاوت که از قدرت برند قوی سگا نیز بهره می‌برد. با این حال، بازی‌های موجود برای لینکس هنوز هم برای علاقه‌مندان به این دستگاه ارزشمند هستند.
3DO
3DO به سه چیز اشاره دارد: شرکت 3DO، فرمت مخصوص CD بازی‌های ویدیویی و کنسول‌هایی که با آن CDها سازگار بودند. در زمان خود، 3DO یک کنسول بسیار قدرتمند محسوب می‌شد و گرافیک سه‌بعدی باکیفیت و مجموعه‌ای خوب از بازی‌ها داشت. همچنین 3DO یکی از اولین کنسول‌های بازی مبتنی بر CD بود که یک سال قبل از پلی‌استیشن سونی عرضه شد. متأسفانه این کنسول از چندین جهت جلوتر از زمان خود بود. قیمت 3DO حدود ۶۹۹.۹۹ دلار بود، که بسیار بیشتر از سایر کنسول‌های هم‌زمان خود بود. به علاوه، کتابخانه بازی‌های 3DO شامل برخی از بازی‌های ضعیف بود سقوط این سیستم را تسریع کرد. هرچند کنسول 3DO در بلندمدت موفقیت چشمگیری نداشت، اما همچنان بخشی مهم از تاریخ بازی‌های ویدیویی محسوب می‌شود. نوآوری‌های 3DO راه را برای کنسول‌های آینده هموار کرد و بدون 3DO، شاید کنسول‌هایی مانند پلی‌استیشن هرگز به این سطح از اعتبار دست نمیافتند.
منبع: CBR
